Zdrowie

Czy mój pies może jeść boćwinę?

Burak liściowy, boćwina, botwina, burak szpinakowy, mangold to grupa kultywarów buraka zwyczajnego (nazwa botaniczna: Beta vulgaris). Boćwina jest wyjątkowo niskokaloryczna (tylko 14 kcal/100 g) i zawiera ważne przeciwutleniacze, minerały i witaminy. Jest prawdziwą alternatywą dla szpinaku i, podobnie jak on, ma niestety również pewne wady. Nie jest ona odpowiednia dla każdego psa, a podczas jej przygotowywania należy zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Jeśli zastanawiasz się, czy boćwina jest jadalna dla twojego psa, odpowiedzi znajdziesz tutaj.

Tak czy nie?

Psy powinny jeść boćwinę tylko pod pewnymi warunkami. Wysokie stężenie kwasu szczawiowego i wysoka zawartość azotanów mogą być niezdrowe, dlatego wiele zależy od sposobu przygotowania i ilości. Niektóre psy powinny całkowicie unikać boćwiny.

Przedstawiamy zalety i wady boćwiny oraz pokazujemy, jak najlepiej podawać ją psu.

Zalety

4 zalety boćwiny 

1. Wspomaga układ odpornościowy i zdrowie komórek

   Boćwina zawiera bardzo dużo beta-karotenu (3500 µg/100 g), prowitaminy witaminy A, który jest bardzo silnym przeciwutleniaczem i może zmniejszać zachorowalność na raka i choroby układu krążenia. Ponadto witamina A wzmacnia wzrok. Zawartość witaminy C w boćwinie jest również bardzo wysoka (40 mg/100 g). Witamina C ma działanie przeciwutleniające i wzmacnia układ odpornościowy. Psy, w przeciwieństwie do ludzi, potrafią samodzielnie wytwarzać witaminę C w organizmie, ale suplementy mogą być pomocne. Boćwina zawiera również kwas foliowy (30 µg/100 g), który jest ważny dla zdrowego rozwoju komórek. Stosunkowo dużo jest też w boćwinie witaminy E, silnego przeciwutleniacza, który wzmacnia układ odpornościowy.

2. Rozluźnione mięśnie, zdrowe serce oraz mocne kości i zęby

   Boćwina zawiera bardzo dużo (375 mg/100 g) potasu, który reguluje zawartość wody w komórkach i jest niezbędny dla serca i nerwów. Potas ma również łagodne działanie odwadniające i odtruwające. Boćwina zawiera dużo magnezu, który jest ważny dla zdrowego i odprężonego funkcjonowania mięśni i nerwów. Wysoka zawartość wapnia (100 mg/100 g) zapewnia prawidłowy rozwój kości i mocne zęby.

3. Idealna dla zgrabnej sylwetki

   Boćwina jest bardzo niskokaloryczna - ma tylko 14 kcal/100 g, jest więc doskonałym produktem wspomagającym odchudzanie i może być podawana także psom, które powinny schudnąć.

4. Dobrze wpływa na jelita i proces trawienia

   W małych ilościach kwas szczawiowy ma swoje zalety: przyspiesza trawienie, co oczywiście nie jest korzystne dla psów z biegunką. Równocześnie kwas szczawiowy może zabijać złe bakterie w jelitach. Ponadto boćwina zawiera również błonnik, który również pozytywnie wpływa na proces trawienia.

Wady

4 niebezpieczeństwa, na które należy uważać, podając boćwinę

1. Kwas szczawiowy może prowadzić do powstawania kamieni nerkowych i w pęcherzu moczowym

   100 g surowej boćwiny zawiera średnio 610 mg kwasu szczawiowego. Kwas szczawiowy w dużych ilościach jest toksyczny dla ludzi i psów. Jest on również niezdrowy z innych powodów, ponieważ w organizmie tworzy szczawian wapnia, który musi być wydalany z moczem. Jeśli pies spożyje zbyt dużo kwasu szczawiowego lub nie jest w stanie wydalić szczawianu wapnia przez nerki z powodu ograniczonej funkcji nerek lub zbyt małego spożycia wody, może dojść do powstania kamieni nerkowych lub pęcherza moczowego. W przypadku psów, które mają problemy z nerkami lub piją zbyt mało wody, najlepiej jest zrezygnować z podawania boćwiny. Boćwiny nie powinno się również podawać psom ras, które szczególnie często cierpią na kamicę szczawianową:
   • Bichon frise
   • Dandie Dinmont terrier
   • Lhasa apso
   • pudel miniaturowy
   • sznaucer miniaturowy
   • Shih tzu
   • Yorkshire terrier
   • Dalmatyńczyki, które często cierpią na problemy z nerkami, powinny również unikać boćwiny.

2. Kwas szczawiowy zawarty w boćwinie może atakować zęby
   

   Dodatkowo kwas szczawiowy atakuje zęby na trzy sposoby: kwas uszkadza szkliwo zębów i w połączeniu z wapniem tworzy niebezpieczny osad nazębny, a wapń połączony z kwasem szczawiowym jest usuwany z organizmu. 

3. Nie nadaje się dla szczeniąt, młodych psów i psów z zaburzeniami metabolizmu żelaza

   Ponieważ kwas szczawiowy wiąże minerały, takie jak żelazo, ale także wapń w organizmie i przekształca się w szczawian wapnia, zbyt duża ilość kwasu szczawiowego pozbawia organizm wapnia. Jest to szczególnie niezdrowe dla rosnących psów, takich jak szczeniaki i młode psy, ponieważ ich kości wciąż się rozwijają i potrzebują do tego wapnia. Jednocześnie boćwina zawiera dużo wapnia (100 mg/100 g), a także sporo żelaza.

4. Boćwina jest bogata w azotany

   Boćwina jest również nawożona azotanami i wchłania je przez glebę. W organizmie psa azotan może jednak zostać przekształcony w azotyn, który zakłóca i spowalnia transport tlenu we krwi. Ponadto azotan może przekształcać się w rakotwórcze nitrozoaminy. 

Wskazówki: Jak zmniejszyć zawartość kwasu szczawiowego i azotanów w boćwinie

1. Kupuj świeże, regionalne i sezonowe warzywa
   Jeśli kupujesz świeżą boćwinę z pola, a nie ze szklarni, zawartość azotanów jest niższa.
2. Usuń ogonki liściowe
   Podczas przetwarzania boćwiny należy usunąć ogonki liściowe, ponieważ zawierają one najwięcej azotanów.
3. Ugotuj i odlej wodę z gotowania
   Ugotowana boćwina, np. blanszowana lub gotowana na parze, traci znaczną część kwasu szczawiowego oraz azotanów. Jeśli następnie odcedzi się wodę i poda ugotowaną boćwinę, zawartość kwasu szczawiowego można zmniejszyć nawet o 70%, a azotanów o 40-80%.
   
   Jeśli jednak chcesz całkowicie wykluczyć ewentualne zagrożenia, lepiej w ogóle nie włączać boćwiny do diety psa.

Podawanie

Jak najlepiej podawać boćwinę psu

Gotowanie
Boćwina nie powinna być gotowana długo i w wysokiej temperaturze, ponieważ traci wtedy swoje zdrowe witaminy i składniki odżywcze. Aby jednak ograniczyć niezdrową i bardzo wysoką zawartość kwasu szczawiowego w boćwinie, należy ją blanszować, gotować na parze lub na wolnym ogniu, a następnie odlać wodę z gotowania i nie używać jej ponownie. Metoda ta zmniejsza również zawartość niezdrowych azotanów w boćwinie.

Tłuszcz
Aby witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, takie jak witamina E, mogły zostać przyswojone przez organizm, należy dodać do boćwiny odrobinę oleju lub tłuszczu zwierzęcego.

Bez przypraw
Nie dodawaj z przyzwyczajenia soli ani przypraw do boćwiny dla swoich psów. Cebula i czosnek również są dla psów niewskazane!

Ekologiczna i z regionu
Ekologiczna boćwina uprawiana latem na świeżym powietrzu zawiera mniej azotanów, które mogą być szkodliwe dla organizmu. Ponadto bilans CO2 jest lepszy w przypadku produktów regionalnych, które nie były uprawiane w szklarni.

Ile boćwiny może zjeść mój pies?

Aby określić dzienną dawkę warzyw dla twojego psa, najlepiej skorzystać z wytycznych diety BARF. Nie należy jednak włączać boćwiny do codziennej diety.

• Dzienna porcja pożywienia dla psa to około 3% masy jego ciała.
• W diecie BARF porcja warzyw i owoców w karmie powinna stanowić ok. 20% całkowitej ilości.
• Dwie trzecie stanowią warzywa, a jedną trzecią owoce. Około 13% dziennej porcji stanowiłyby zatem warzywa.
• Dorosły pies ważący 10 kg otrzyma więc dzienną porcję warzyw wynoszącą ok. 40 g. Gotowana boćwina może w sezonie czasami stanowić część tej porcji, na zmianę z innymi warzywami. 15-20 g boćwiny dziennie to zatem orientacyjna porcja dla psa o wadze 10 kg.
  
  Uwaga: racje żywnościowe w diecie BARF powinny być obliczane indywidualnie dla danego psa w zależności od jego wieku, rasy, wielkości, wysiłku fizycznego, stanu zdrowia i ewentualnych nietolerancji. Powyższe przybliżone wyliczenie porcji ma na celu jedynie dać ci wyobrażenie o tym, jak dużo lub w zasadzie jak mało warzyw powinien dostawać twój pies.

Na początku należy podawać boćwinę tylko na próbę i w małych ilościach

W przypadku psów wrażliwych najlepiej wcześniej zapytać lekarza weterynarii, czy można podawać im boćwinę. On najlepiej zna twojego psa, jego indywidualne potrzeby i niedomagania. Jak w przypadku prawie każdej żywności, istnieje ryzyko, że twój pies może być uczulony na boćwinę lub po prostu nie trawić jej dobrze. W przypadku nietolerancji, boćwina może powodować wzdęcia, biegunkę, a nawet wymioty. Dlatego na początku zawsze zaleca się wypróbowanie boćwiny w bardzo małych ilościach. Jeśli twój pies wykazuje reakcje alergiczne, takie jak obrzęk, problemy z oddychaniem, wysypka, swędzenie, kaszel lub inne objawy alergii, powinieneś oczywiście zaprzestać podawania mu boćwiny i skontaktować się z weterynarzem.

Fakty i ciekawostki

Sezon na boćwinę
W Polsce sezon na boćwinę trwa od czerwca do sierpnia. Boćwina szklarniowa jest dostępna od marca, ale zawiera wyższe poziomy azotanów.

Kolorowe dwie odmiany
Chociaż boćwina (burak liściowy) wygląda trochę jak szpinak i zawiera bardzo podobne witaminy i składniki odżywcze, należy do rodziny buraków. Istnieją dwa różne rodzaje boćwiny: boćwina zwyczajna (część jadalną stanowią liście) i kardonowa (szerokoogonkowa). Część jadalną boćwiny kardonowej stanowią ogonki liściowe. Burak liściowy ma piękne liście w różnych kolorach.

Świeżą boćwinę szybko zużyj
Świeża boćwina nie przetrwa w lodówce dłużej niż 2 dni, a potem bardzo szybko zwiędnie. Podobnie jak szparagi, dłużej zachowuje świeżość owinięta w wilgotną ściereczkę.

Boćwina dla psa - podsumowanie

Boćwinę należy zawsze podawać gotowaną na parze lub blanszowaną, a wodę z gotowania, która pochłania kwas szczawiowy i azotany, należy wylać. W przypadku szczeniąt, młodych psów oraz psów z problemami z nerkami lub metabolizmem żelaza, boćwina może mieć negatywne skutki. Zawartość kwasu szczawiowego i azotanów można zmniejszyć, ale nie można jej całkowicie zapobiec poprzez gotowanie.

Boćwina nadaje się do podawania psom, pod warunkiem, że jest gotowana, ale istnieją inne warzywa, które są zdrowsze i bardziej odpowiednie do codziennego podawania.

Od czasu do czasu odrobina ugotowanej boćwiny stanowi ciekawą odmianę w misce z jedzeniem dla zdrowych i dorosłych psów i jest całkiem zdrowa.